Incómoda co seu primeiro disco, María Xosé Silvar, máis coñecida como Sés, recuperou os seus vellos temas para regravalos nun novo álbum. Readmirando a condición é o resultado da revisión dese traballo discográfico inicial, cunha sonoridade máis auténtica agora, que a cantareira presentará hoxe ás 20.30 horas e mañá ás 19.00 horas no teatro Colón.

- Que diferenzas vai notar o público neste disco respecto ao primeiro?

-Moitísimas. É que non ten nada que ver a nivel de sonoridade. É un disco máis cru e potente. Máis eu. Non é en absoluto comedido.

- Poder arranxar os temas agora? Fai que este álbum sexa máis especial?

-Si. Para min é especial, porque foi o disco que máis traballo me levou facer, púxenlle moitísimo empeño. Quería facelo ben, pero tes que ser fina, porque hai unha ligazón emocional con eses temas, como Non son fada.

- Tiña medo de que non funcionaran as novas versión?

-Non, que va. Onde tiña medo era no primeiro, e por iso o cambiei. Eu de min podo aguantar calquera cousa: desafines, erros? Pero non podía aturar sentir a unha tía cagonetas cantando, a unha tía que estaba cantando con submisión. Iso é o que me daba rabia daquel traballo. Por iso buscaba un disco que tivera naturalidade e valentía. E, ao final, o que me di todo o mundo é: "É que agora es ti".

- Sorprende que, cunha personalidade tan forte como a súa, non se impuxese xa de primeiras.

-Ti non podes chegar así a un traballo onde non tes nin idea, porque eu non estudei música. E sempre vai haber un señor que vai vir a xunta túa e che vai a dicir: "A ver, si tienes tu talento, pero te voy a decir yo cómo se hace". De ese paternalismo corrosivo é difícil fuxir. Che empezan a minar ata que consideras que o teu criterio non vale. Ademais, persoalmente estaba pasando por un mal momento. Xuntouse todo.

- Logo decidiu que xa non ía a compracer a ninguén máis.

-Das co verbo. Críannos para compracer e non para ser compracidas, e ao final iso inflúe en ti. Pero chega un momento no que te plantas. Se algo aprendín daquel traballo que fixen mal é que dixen: "A partir de este momento voume equivocar eu, non me vou facer responsable de equivocacións alleas". E vou a esixir respecto. Porque, por desgracia, vivo nun gremio no que se non esixo respecto ninguén me o vai dar.

- Séntese agora respectada?

-[Dubida] Supoño que si, non sei. Respectada en relación a que? Igual de respectada que se fose un tipo? Non. Pero me respecto eu e esixo respecto aos demais. A min encantaríame cambiar o mundo, pero son o suficientemente intelixente como para saber que non o vou facer. Aínda así, poño o meu grao de arena. Intento facer algo que é moi complicado nesta sociedade, que é ser unha muller e punto, non a boneca que tes que ser para caerlle ben á peña.

- Pero semella que agora existe máis conciencia da propia muller respecto a súa situación.

-Eu creo que nas grandes violencias, si. Pero a nosa loita segue sendo á descodificación dos micro machismos. Se os meus músicos chegan a unha proba de son serios, son profesionais. Exactamente co mesmo grao de seriedade, eu son desagradable. De min espérase sempre o maior dos sorrisos, son obrigas inherentes ao concepto de muller. Cantas obrigas inherentes ten un home? Respirar? Comer? Igual que calquera ser pluricelular! [ri].

- Onde aprecia máis ese machismo?

-No estudio. Porque que ti saibas cantar, vale, pero ti que sabes do demais? O outro día, chega unha das chicas de Tanxugueiras e me di que un tipo doutro grupo galego lle dixo que unha muller, para ser músico profesional, necesita ao home detrás, porque son mellores, máis metódicos. A 2018! Un señor de 30 tacos! Como iso te podería contar baixarme dun concerto e que un señor lle pregunte ao meu guitarrista se as letras as fai el.

- E non lle cansa ter que estar a demostrar sempre a súa valía?

-Hai días que me enfado, porque da moita rabia. Pero despois penso que, para que votáranmos, hai anos houbo tías as que lles chamaron tolas. Eu sempre fun moi simpática, pero hai intres nos que non podes selo, porque están insultándote.