Ao comezo eran só cousas de nenos, rapazadas antes as que se quitaba ferro e se animaba a apertar os dentes con forza. Logo, co paso do tempo, a verdadeira dimensión do problema filtrouse na conciencia pública, e aquilo valeulle un nome. As humillacións, ou os golpes que sufrían milleiros de alumnos cada día por parte dos seus compañeiros de centro, xa non eran máis simples desencontros entre estudantes. O que acontecía chamábase acoso escolar e, co título, veu a visibilidade dunha lacra que continúa afectando hoxe a miles de cativos.
Que as artes escénicas podían ser un xeito para loitar contra ela é o que pensou fai dous anos Redrum Teatro, que conta xa no seu haber con dúas pezas dedicadas á problemática. A nena que quería navegar e Contos do recreo forman a peculiar campaña fronte ao acoso que a compañía desenvolve desde as táboas, para abordar cos máis pequenos vivencias das que son vítimas, testemuñas ou verdugos. A visión máis accesible, a perda de autoestima dos receptores de bullying, foi a primeira que acometeron como produtora. En Contos do recreo, segunda parte daquela peza inicial, aventúranse no outro lado da balanza para retratar á perspectiva do agresor, ao que tratarán de abrirlle os ollos coa súa posta en escena hoxe no Colón ás 19.00 horas.
"Queríamos volver a falar do acoso, pero desde outro punto de vista. A miúdo trátase desde o do acosado, pero pensamos que os acosadores tamén son vítimas, porque ao final as súas son condutas de autodefensa e de imitación", explica Guillermo Carbajo. O actor, que asume o papel de Xacobe na obra, transmite desde o escenario as ferramentas que precisan os agresores para espertar a súa empatía, e aprender a pórse no lugar do que están a facer sufrir. Unha comedia musical, á que se suman técnicas de mapping e monicreques, son a canle de comunicación coa que conectan cos seus espectadores, que gozan da aventura á que Alicia (Sheyla Fariña) se enfronta por mor do seu costume de mofarse dos demais. "Remata nun lugar máxico, no que Xacobe proponlle unha serie de probas que ten que ir superando para poder chegar a un exame. El dálle as chaves para que non teña que meterse cos seus compañeiros", apunta Carbajo sobre a peza, dirixida a nenos a partir dos cinco anos.
Para construír esta novidosa perspectiva, a compañía compostelá mirou aos clásicos, sempre unha referencia na creación teatral. Conto de Nadal, a novela coa que Charles Dickens advertía sobre as consecuencias da crueldade, serve de inspiración en Contos do recreo para a propia Alicia, que se asoma como o protagonista do autor británico ao pasado, o presente e o futuro.
Na súa viaxe, acompáñalle a música orixinal de Davide González, e as letras dos autores do guión, Álex Sampayo e Borja F. Caamaño. Aínda que o pouso da obra é eminentemente educativo, os seus responsables non esquecen a diversión con estes chiscos, que consideran imprescindibles para evitar o exceso didáctico que se atopa ás veces no panorama dramático infantil. "Ademais de vir ao teatro, cremos que é mellor que saian cunha reflexión. Pero penso que en Redrum esa didáctica non é tan evidente, porque os rapaces gozan", sinala Carbajo.
Un dobre pase contra o acoso
Logo da súa representación desta tarde, a compañía teatral repetirá no Colón o próximo 17 de febreiro, onde porá en escena ás 19.00 horas a súa peza A nena que quería navegar. A obra, que segue con xogos e adiviñanzas a recuperación dunha vítima de bullying, será a outra pata do tándem que Redrum Teatro amosará na cidade, na que tratará de pór sobre a mesa unha problemática que, apunta Carbajo, non conta aínda cunha loita o suficientemente intensa por parte das institucións. "Que esteamos facendo espectáculos sobre iso indica que hoxe ten máis visibilidade, pero non é dabondo. Os culpables do acoso escolar somos todos, pero máis os docentes, por non atender a este asunto, e os pais, por non actuar cando os seus fillos son acosadores ou acosados", alega o actor. Desde a compañía, o artista demanda máis campañas de concienciación sobre o problema, que é fonte de sufrimento para todos os implicados.
