Dicía Hannah Arendt que o pasado empúrranos cara ao futuro. E Tanxugueiras, co seu son a cabalo entre ambos, é quizais o mellor exemplo diso. O grupo formado por Aída Tarrío e as irmás Sabela e Olaia Maneiro arránxase para beber das fontes da tradición galega e renovalas cunha capa de cultura urbana. Trad, que non trap, é o que fan no seu segundo disco Contrapunto „que presentarán o día 21 en El Corte Inglés do Marineda„ e co que amenizarán este martes ás 19.30 horas a Gala dos Premios Galicia de Turismo no Teatro Rosalía.

Contrapunto, séntense así?Contrapunto

Si. Así víamos como nos atopábamos. Estábamos superfelices polo que nos estaba pasando, pero tamén foi difícil de xestionar. Por iso pensamos que todo ten o seu contrapunto, que ata as cousas máis fermosas teñen a súa parte mala.

Neste disco véselles moito máis guerrilleiras. Tiveron que endurecerse para os escenarios?

Tivemos que endurecernos moito, porque non é un mundo fácil. Sobre todo, para unha muller, e no mundo da música. Xa sabes como é isto: "Eu non quero o que ten o veciño pero non quero que o veciño teña". Empezan a meterse na túa personalidade máis aló do traballo que fas... Entón si, ten que haber un empoderamento.

De que están fartas as Tanxugueiras?

De moitas cousas, sobre todo de que nos maten ás mulleres, e de que se enmascare dicindo que non é así. A que máis ou a que menos nos tocou algún ataque machista. Tamén estamos moi fartas de que as mulleres teñamos que loitar o dobre para chegar ao mesmo ca un home, e da frase: "Nin machismo nin feminismo". Diso estamos ata o cu.

Precisamente dicía Olaia [Maneiro] que este disco era un canto ao feminismo

Si, é un canto ás mulleres e á liberdade. Tanto en política como en xéneros, e a que cada un sexa feliz da forma que crea mentres non faga dano a ninguén.

É sinxelo atopar coplas empoderadas como as súas, entre tanta peza antiga?

É sinxelo porque parece que, canto máis atrás, máis empoderadas estaban. Ao final, estamos falando de que Galicia é un país matriarcal, as mulleres o levaban todo, e iso se reflicte nas coplas que cantaban. Nós sempre dicimos que debían dedicarlle un Día das Letras Galegas aos nosos cantos tradicionais e a todas esas mulleres anónimas que deixaron a súa pegada para que hoxe poidamos ter o que temos.

Os deste traballo xogan cos opostos. Cal sería o reverso de Tanxugueiras dentro do folclore galego?

Menuda preguntita, eh? (risas). Pois supoño que o contrario de Tanxugueiras serían tres persoas que xa fomos. Seríamos nós mesmas.

En que sentido?

No de que nos custaba moito dar a nosa opinión. As tres temos un carácter bastante poderoso, pero nos atopamos perdidas neste mundo. Non sabíamos como ía, o machismo que trae a música e o que custa empoderarse. Agora atopamos un equilibrio, pero nós fomos o noso contrapunto tamén.

E o da trad

Claro, é un lavado de cara. Se ti lle dis a unha rapaza de quince anos: "Toco trad", vaise interesar máis. A tradición está aí, pero tamén forma parte do que hoxe vivimos. Non é algo que quede no tempo, vai mudando.

Vostedes achégana á estética urbana. Esa A malquerenza

Si. É que Aída [Tarrío] tolea por Rosalía. E eu creo que foi un referente brutal de como transformar ao seu xeito un canto tradicional como o andaluz. Nós temos dúas queridas Rosalías, a galega e a catalana.

Coa de Barcelona poderían compartir cartel. Xa o fixeron con Dakidarría ou Desakato no Revenidas

Si. Eu creo que a nosa música tradicional encaixa en calquera tipo de festival. Creo que temos que empezar a abrir as miras, e pensar que a tradición pode chegar a todo tipo de público. Iso é o que estamos intentando que a xente entenda.

Un dos temas máis festivaleiros podería ser festivaleirosPerfidia

A moita xente que non confiou en nós nun primeiro momento, que estaba agardando a nosa caída, e a todas esas persoas coas que te levas unha desilusión. Pensas que están remando contigo e estanche a cavar a tumba.

Foi neses primeiros pasos cando pensaron en deixalo. Achandouse o camiño?

O camiño parece que é cada vez máis pedregoso, pero o tomas desde outro punto de vista. Xa non dun xeito tan persoal. Entendes que con cada traballo vas estar igual de perdida que no anterior, e que a xente vai opinar sobre ti, porque cada vez es máis coñecida.

Xa non hai vergoña a escoitar música tradicional?

Eu creo que cada vez hai menos. Segue a habela „eu coñezo a moitas rapaciñas que a escoitan e lles da vergoña dicilo„ pero penso que cada vez hai menos estereotipos e problemas deste tipo.

É unha especie de rexurdimento o que vive o folclore. Explotará a burbulla?

Eu creo que todo é cíclico, pero se está a facer un traballo bastante bo con Xabier Díaz, Sés... Hai moita xente apostando pola música tradicional e levándoa a outros estilos. Aínda que haxa un baixón, probablemente non caerá de todo. Ou iso espero.