Desde hai uns meses, unha ponte de Cedeira afirma desde as alturas que "o norte é poema en si mesmo". Pero non son as ocorrencias dun grafiteiro con corazón de bardo, senón verbas de Guadi Galego. A cantautora, nada no municipio coruñés, ten como homenaxe en pedra un anaco da canción que titulou como o seu pobo, onde agromou a súa paixón musical. O tema o inclúe en Immersion, o seu último disco, no que revisa o seu cancioneiro e engade un novo single.
Di a intérprete que o traballo é unha sorte de "catarse", pero tamén un "mergullo lingüístico". Sete linguas da península, desde o galego ao aranés ou o asturiano, poboan este albume, que presentará este venres 13 de decembro no Colón ás 19.30 horas.
Cando semellaba camiñar cara un pop cada vez máis internacional, de repente volve ao miúdo, á terra
Ás terras. Pero eu creo que é un traballo superinternacional. Navego entre culturas afíns a min, grandes ou pequenas. Ademais, eu creo que a idea do global está totalmente sobredimensionada e pasada de moda. Cando unha cidade está chea de multinacionais, non provoca nada. Por iso creo que é importante diferenciarse.
Hoxe esa diferenza é polémica. É unha reivindicación este quebracabezas lingüístico que presenta?
(Risas) Realmente coincidiu no tempo. Pero eu estou do lado da pluralidade lingüística nacional. Dáme igual que o poña nun papel ou que non. É máis, eu racharía con todos os papeis do mundo e quedaría coa xente.
E que faría coas Fronteiras
Fronteiras escollérona elas [Judit Neddermann e Clara Peya]. Eu dinlles varias opcións e elas escolleron esa porque entenderon que a mensaxe se sobredimensionaría, e así foi. Entendían o tema dun xeito moito máis fondo, porque están nun momento moi delicado.
Xa o di no disco, andamos nun "mundo partido". Podemos volver a cosernos?
Debemos. Temos a obriga de derrubar fronteiras. Pero non só esas, todas. Eu cargaríame todas as fronteiras que nos distancian e levantaría todas as pontes para unirnos como humanidade. Aínda que as cousas que nos diferencian tamén debemos de conservalas.
En Immersion
Si. Algúns fano como activismo puro e duro, e están aínda nesa loita de reconstituírse como os asturianos, que non teñen a lingua oficial. E noutros a normalización lingüística está tan superada como os cataláns, que xa están na peli que lles dá a gana.
Os galegos estamos a medio camiño?
(Risas) Si, aínda estamos intentando non perder ás activistas da vida cotiá. A parte administrativa está lograda, pero nos falta non perder máis falantes.
Di que a súa oda á lingua é un xeito de quitarse complexos. Cales afoga en Immersion
Mogollón. Pero lévome quitando complexos toda a vida. Nacer muller e aquí non é fácil. Desde que naces xa chos poñen todos, e logo tes que ir facendo ese traballo de intentar desbotalos e aceptarte como es. Ese é o maior dos éxitos deste traballo para min, e creo que se reflicte nese verso de Balada de verán que di: "Eu son eu, cuberta de espiñas, pintada de prata...".
A reconciliación máis difícil é a que acontece por dentro?
Claro. Se ti non te queres a ti mesma, pouco podes agardar dos demais. Estás no mal camiño.
Vostede perseguiu ese entendemento co seu inicio en solitario, hai 10 anos. Cando deixou de recoñecerse no folclore puro?
E que eu nunca me sentín parte do folclore puro, porque iso non existe. Está en constante evolución, e desde o intre no que se transmite vai sempre mudando. Pero as músicas do pobo están en min, e as miñas composicións teñen eses deixes. Recoñézome no folclore impuro, sígome sentindo parte del.
Esa mestura, non choca cos desexos dunha industria compartimentada?
No meu caso non, porque a nosa industria aquí é moi feble. É unha industria moi dura e difícil, e vai como vai. Eu cando me canso paro, reiníciome e volvo empezar. E creo que ultimamente é a tónica xeral de todos os artistas que están nisto. Ese rollo de que a industria te levaba para un lado ou outro xa perdeu porque, se ti non te cres o que fas, a xente non te vai crer.
Malia esa filosofía, dicía Pepe Cunha no seu libro sobre vostede que había algúns peros
Moitísimos, supoño (ri). Eu sempre estou cun 'pero' na boca, sempre me estou a cuestionar un montón de cousas. Erros e obstáculos os hai en todos os traballos. Parece que a música é un traballo para os elixidos, e eu creo que temos que afastarnos desa idea. Toda a xente ten un montón de 'peros' no seu día a día. Pero eu considérome unha auténtica afortunada a pesar deles.
Son sinxelos de sortear?
Eu lévoo cada vez mellor (risos). Pero se cadra é tamén porque me propuxen facelo así. Chega un momento no que tes que ver que isto é o que hai. Eu asumo que o que non está na miña man hai que deixalo ir, e non me crea demasiado conflicto.
Que si llo crea?
Créame conflicto que a miña xente e eu vivamos con dignidade disto, e que cada vez que poñamos o pé no escenario contemos toda a nosa verdade. Pero o resto... O resto xa non depende dunha.
